منابع انسانی چیست؟
منابع انسانی به افرادی با موقعیت های شغلی مختلف گفته می شود که در یک مجموعه برای اهداف مشترک مشغول به کار و فعالیت هستند. این مفهوم بعد از انقلاب صنعتی معنا پیدا کرد. با رخ دادن انقلاب صنعتی و رواج سرمایه داری در غرب اهمیت منابع انسانی بیشتر از قبل شد. کارخانه های بسیاری بعد از این انقلاب در اروپا ایجاد شد که هر کدام از آن ها نیازمند نیروی کار بودند.
در حال حاضر هر سازمان و مجموعه ای حتما باید مدیریت آگاهانه ای را درباره ی منابع انسانی انجام دهد. استخدام و اخراج، رسیدگی به دغدغه های کارکنان، افزایش انگیزه کارکنان، ارزیابی عملکرد کارکنان و برنامه ریزی ارتقا شغلی از وظایف این حوزه می باشد. برای پیشرفت و مدیریت هر مجموعه ای توجه به این حوزه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در هر مجموعه ای افراد هوشمند بسیاری وجود دارند که نیازمند ارتقا شغلی هستند. در صورتی که مدیریت و برنامه ریزی مناسبی برای ارتقا این افراد وجود نداشته باشد انگیزه افراد پایین خواهد آمد. تمامی مدیران در مجموعه های کوچک و بزرگ باید اطلاعات کافی را در رابطه با مدیریت منبع انسانی کسب نماید.
مدیریت منابع انسانی
مدیریت منابع انسانی به معنی کنترل وظایف، عملکرد و تدوین سیاست هایی برای ارتباط کارکنان با کل مجموعه می باشد. مدیریت کردن این منابع تاثیر مستقیمی بر روی پیشرفت کار و کل مجموعه دارد. وظیفه ی اجرا سیاست های تدوین شده در مورد کارکنان بر عهده ی مدیران این منابع می باشد. ایجاد هماهنگی بین کارکنان یکی از وظایف اصلی این حوزه می باشد. در هر مجموعه ای حتما باید هماهنگی های لازم بین کارکنان ایجاد گردد. در غیر این صورت قطعا مشکلات بسیاری به وجود خواهد آمد. همچنین تمام کارکنان مجموعه باید ارتباط مناسب و موثری را با سازمان داشته باشند. بدون وجود مدیریت کافی در این رابطه هر سازمان و مجموعه ای با مشکلات بسیار جدی مواجه می گردد.
انتخاب نیروهای جدید و تازه از دیگر وظایف بسیار مهم این حوزه می باشد. بخش مدیریت منابع انسانی باید تمام موقعیت هایی را که نیاز به نیروی جدید دارند، شناسایی نماید. در مواردی لازم است قبل از لزوم استخدام نیرو، پیش بینی های دقیقی در این رابطه انجام گردد. در مواردی ممکن است بعد از استخدام نیاز به انجام آموزش های لازم باشد. در این حوزه نیز مدیریت این منابع باید طرح های مناسبی برای آموزش در نظر بگیرد. در صورتی که ارتباط موثری با کارکنان وجود داشته باشد قطعا هر سازمانی به اهداف مورد نظر خود می رسد. استفاده از افراد و مدیران متخصص در این حوزه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در صورتی که تدبیر و مهارت لازم به کار برده نشود قطعا مشکلات بزرگی ایجاد می گردد.
تاثیر مدیریت این منابع در کسب و کارها
نکته ی بسیار مهمی درباره ی مدیریت منابع انسانی وجود دارد. توجه داشته باشید که این مدیریت به همان اندازه که در سازمان های بزرگ مهم و حیاتی است در کسب و کارهای کوچک نیز نقش بسزایی را ایفا می نماید. اهداف مدیریت در این حوزه می تواند به نسبت شرایط سازمان و کسب و کار متفاوت باشد. به طور مثال در صورتی که مجموعه نیازمند کارکنان جدید و کاربلد باشد، مهم ترین هدف آموزش و تربیت کارکنان خواهد بود. با انجام یک آموزش جامع و کامل و دادن اطلاعات کافی به کارکنان می توان به کل اهداف مجموعه نزدیک تر شد. رتبه بندی کردن کارمندان می تواند از سایر اهداف این منابع باشد. در این شرایط کارمندان نمونه و وظیفه شناس به مزایا و حقوق بیشتری دسترسی خواهند داشت.
ایجاد یک محیط امن کاری برای افراد در وظایف منابع انسانی قرار می گیرد. در صورتی که سیستم استخدامی و پاداش بر اساس مقررات صحیح تعریف شده باشد، هر کس شغل و دستمزد خود را منصفانه می بیند. متاسفانه در مجموعه هایی که توجه کافی به این موضوع نمی شود افراد ناامنی شدیدی را در شغل خود احساس می نمایند. تاثیر مهم این مدیریت در توسعه فردی کارکنان به چشم می خورد. یعنی هر فرد موجود در مجموعه از توانایی ها و استعدادهای خود به خوبی بهره می گیرد و این موضوع در آخر تاثیر چشمگیری را در رسیدن به اهداف مجموعه خواهد گذاشت. با استفاده از مدیران متخصص در این حوزه می توان بهره وری را افزایش داد.
استخدام و رسیدگی به دغدغه ها
استخدام نیروی مناسب یکی از وظایف بسیار مهم منابع انسانی می باشد. مدیر این حوزه حتما باید نیازهای موجود در سازمان را زیر ذره بین قرار داده و بداند چه کسی برای انجام این شغل مناسب می باشد. برگزاری آزمون های استخدامی، انجام مصاحبه ی کاری و تشخیص کارمند مناسب برای هر موقعیت شغلی کاری بسیار تخصصی می باشد. استفاده از نیروی کار متخصص و مناسب باعث پیشرفت مجموعه می گردد. در مواردی اگر افراد مناسبی برای شغل مورد نظر استخدام نشوند کل مجموعه با خسارت های بسیاری روبرو می شود. سریع تر پیش رفتن این مراحل نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. زیرا اتلاف زمان زیاد برای استخدام به صورت روزانه ضررهای مالی را در پی خواهد داشت. پس موضوع انتخاب افراد و استخدام یکی از وظایف مهم در این حوزه می باشد.
تمامی کارمندان موجود در یک مجموعه دغدغه های خاصی را دارند. میزان حقوق، تعطیلات و شرایط بازنشستگی از مواردی هستند که کارمندان دغدغه ی بسیاری درباره ی آن ها دارند. یک مدیر منابع انسانی متخصص باید مدیریت صحیحی را در این مورد داشته باشد و به دغدغه های تمام کارکنان رسیدگی کند. ممکن است داخل مجموعه کارمندان با یکدیگر نیز دچار تناقضاتی شوند. در این موارد یک مدیر حتما باید با استفاده از رفتار و روش های صحیح اقدام به حل و فصل اختلافات نماید. همین رسیدگی حرفه ای باعث می شود تا مشکلات بزرگ داخل سازمان حل شود. در غیر این صورت قطعا کار با مشکلات بسیار جدی مواجه خواهد شد.
افزایش انگیزه و ارزیابی عملکرد
چیزی که یک مجموعه را ارتقا می دهد میزان انگیزه موجود در تک تک کارمندان آن است. احتمالا شما نیز با کارمندان بی انگیزه ای روبرو شده اید که سال ها اقدام به انجام کارهای تکراری می کنند. در صورتی که سیستم پاداش و تنبیه اصولی در سازمان تعریف شده باشد، انگیزه موجود در کارکنان افزایش خواهد یافت. قطعا در یک مجموعه میزان استعداد و توانمندی های افراد با یکدیگر متفاوت است. در صورتی که حقوق و پاداش تمامی افراد یکسان باشد، انگیزه ی کمتری برای انجام کار وجود خواهد داشت. یک مدیر منابع بشری حتما باید از روش های اصولی برای افزایش انگیزه کارکنان بهره بگیرد. در این صورت میزان رسیدن به اهداف و موفقیت در مجموعه بیشتر خواهد بود.
ارزیابی عملکرد کارکنان از دیگر وظایف منابع انسانی است. در واقع باید سیستمی در مجموعه طراحی شده باشد که در آن نحوه ی عملکرد کارکنان را به صورت روزانه با اهداف سازمان تطبیق دهد. این سیستم کمک بزرگی را به افزایش بهره وری در سازمان می کند. بعد از ارزیابی عملکرد هر فرد می تواند موقعیت شغلی مناسب تری را به او واگذار نمود. قطعا در صورتی که هر کس در جایگاه مناسب خود قرار گیرد، می تواند راندمان کاری بالایی را داشته باشد. وجود یک برنامه ریزی دقیق و اصولی برای ارتقا شغلی و افزایش حقوق در مجموعه نیز از دیگر وظایف منابع بشری می باشد. بر طبق این برنامه ریزی کارمندان نسبت به تلاش خود می توانند از مزایای بیشتری برخوردار شوند و همین انگیزه آن ها افزایش خواهد داد.
نکات مهم درباره ی مدیریت منابع انسانی
یک نکته ی بسیار مهم که تمام مدیران منابع انسانی باید توجه ویژه ای را نسبت به آن داشته باشند، ایجاد یک محیط کاری دلنشین و شاد است. در صورتی که محیط کار محیطی پویا و دلنشین باشد، راندمان کاری افزایش خواهد یافت. وجود نظم به همراه همدلی امنیت افراد را تامین می نماید. در محیط هایی که مدیران رفتاری سختگیرانه و بسیار خشکی دارند، محیط کار جالب نیست و افراد هر لحظه منتظر تمام شدن تایم کاری خود هستند. اگر شما انرژی کافی را در محیط ایجاد نمایید، تمامی افراد هر صبح با اشتیاق سر کار خود حاضر خواهند شد. رفتار مودبانه، روی خوش، دکوراسیون مناسب، سالن غذای بهداشتی و فراهم نمودن سرویس ایاب و ذهاب از جمله موارد بسیار مهم برای ایجاد یک فضای کاری جذاب می باشد.
حفظ احترام و ارزش فردی هر کارمند در محیط کار نکته ی بسیار مهم دیگر در مورد منابع انسانی می باشد. تقریبا تمامی افراد در محیط هایی که احترام و ارزش آن ها حفظ می شود احساس خوبی دارند. پس اگر فکر می کنید با رفتار بسیار خشک و بی احترامی به کارکنان می توانید اقتدار خود را به رخ بکشید سخت در اشتباهید. این کار نه تنها باعث خدشه دار شدن احساسات افراد می شود بلکه تاثیر منفی مستقیمی را بر روی بهره وری مجموعه خواهد گذاشت. در برخورد با کارمندان وظیفه نشناس نیز باید تا حد امکان از رفتار مودبانه استفاده نمایید. به یاد داشته باشید که تنها زمانی تاثیر مثبت بر روند کار خود خواهید دید که تمامی کارکنان از انجام شغل خود لذت کافی را ببرند. نگاه شما به کارکنان باید نگاه انسان به انسان باشد نه نگاه انسان به یک ربات یا دستگاه چاپ پول و بهره وری.
